Hürriyet Gazetesi Yazarı Rahmi Turhan geçtiğimiz günlerde kaleme aldığı yazısında “Muhteşem Yüzyıl” adlı dizide canlandırılan Malkoçoğlu karakterinin “Kadın peşinde koşan bir çapkın gibi gösterilmesini eleştirirken, Malkoçoğlu’nun mezarının Yenişehir’de olduğunu yazması dikkat çekti.
O dönemin en ünlü, en yiğit akıncı beyi Malkoçoğlu, dizide adi bir çapkın, yüzsüz bir zampara, basit bir sokak serserisi gibi gösteriliyor diyen Rahmi Turhan, “Adam bir Yahudi kızının peşine takılıyor, okul önlerinde kız tavlamaya çalışan herifler gibi sokakta onu takip ediyor, kız kendisini reddetmesine, “Defol git serseri” diye terslemesine rağmen askıntı olmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı.
Malkoçoğlu kadınların odalarına zorla giren bir çapkın değildi
Turhan, Malkoçoğlu adlı akıncı beyini şöyle tarif ediyor: “Sınır boylarında efsane olan bir akıncı beyi idi… Emrinde binlerce akıncı vardı ve onun adını duyan dost-düşman herkes titrerdi. Elbette ki aşkları, sevdaları vardı. Fakat bunların hepsi edep çerçevesinde yaşanmış, genellikle genç kızlar, kadınlar ona yaklaşmak istemişti. Muhteşem Yüzyıl dizisinde gösterildiği gibi hiçbir zaman pencerelere tırmanan, karı-kız peşinde koşan, kovulduğu kadınların odalarına zorla giren adi bir çapkın olmadı.
Malkoçoğlu’nun kabri Yenişehir’de mi?
“Malkoçoğlu, 1521 yılında, 26 yaşında iken Belgrad’ın fethinde olağanüstü görevler yaptı ve fethedilen kente ilk giren yiğitlerden oldu” diyen Turhan 1526 yılında 31 yaşında iken, Mohaç Meydan Savaşı’nda, Osmanlı Ordusu’nun sağ cenah komutanı Malkoçoğlu Bali Bey idi. Bu büyük savaşın kazanılmasında ve Macaristan’ın fethinde önemli rol oynadı. Kanuni Sultan Süleyman, Macaristan’ın başkenti Budin’de Malkoçoğlu Bali Bey’e ikinci beyberbeyi ve vezir rütbeleri verdi.
Osmanlı-Lehistan savaşı başladığında Malkoçoğlu Osmanlı tarihinin en büyük akıncı seferlerini gerçekleştirdi.
Lehistan üzerine 40 bin akıncı ile iki ayrı sefer yapan Malkoçoğlu, bütün Galiçya’yı çiğneyerek Polonya’nin kalbi olan Varşova kentine kadar girdi, 10 bin seçkin esir ve zengin ganimetlerle geri döndü” cümlelerini kullanırken 53 yaşında ölen Malkoçoğlu Bali Bey’in kabrinin bugün Yenişehir’deki Balibey Camii avlusunda olduğunu iddia etti.
Yazar Malkoçoğullarını karıştırıyor
Yazarın 1548 yılında vefat etti dediği Malkoçoğlu Bali Bey değil, Yahyapaşazade Malkoçoğlu Bali Bey’dir. Kendisi Yahya Paşa’nın oğludur. Koca Bali Paşa şeklinde de anılır. 1495’de doğmuş olup, Kanuni Sultan Süleyman’ın yaşıtıdır. 2.nci 1521 yılında Belgrad’ın fethinde görev yapmıştır. Daha sonra Belgrad sancakbeyi ve Bosna Beylerbeyi oldu. 1526 yılında Mohaç Savaşı’nda çok üstün başarılar gösterdi.Bir hafta gibi kısa bir sürede ordunun nehirden gecip mohaç ovasına ulaşmasını sağlayacak şekilde bir köprü inşaa ettirmiş Mohaç Savaşında oldukça yararlı olmakla birlikte Mohaç Muharebesi’nde Sağ Ordu komutanıydı. Budin’in (Budapeşte) ikinci beylerbeyi ve Vezir oldu. 1548 yılında vefat etti. Budapeşte’nin en büyük meydanının adı OsmanlılarınBudapeşteyi kaybettiği zamana kadar Gazi Bali Paşa Meydanıdır. Mehmet Bey adında bir oğlu vardır.
Yazarın bahsettiği Malkoçoğlu Bali Bey farklı dönemde yaşadı
Muhteşem Yüzyıl dizisinde Malkoçoğlu karakterini Burak Özçivit canlandırıyor
Malkoçoğlu Bali Bey Fatih Sultan Mehmet Han’ın kurdurmuş olduğu, Enderun-ı Hümayün adlı Saray Üniversitesinde yetişen meşhur akıncı beyi. Sultan İkinci Bayezid Han devrinde Silistre Beylerbeyliği yaptı. Fevkalade cesur, sadık ve kabiliyetli bir kumandandı. Pek çok ve büyük hizmetlerde bulundu.Kendisi Silistre Beylerbeyi bulunduğu sıralarda isyan eden Eflak Voyvodasına karşı gönderilen Osmanlı ordusunda yararlıklar gösterdi. Yine aynı beylerbeyliği sırasında Macaristanda ordu sevkederek Varadin Kalesi ile diğer pek çok yeri zaptetti. Daha sonra Prut Nehrini geçerek Akkerman Kalesini ele geçirmek isteyen Buğdan Voyvodasını ordusu ile hezimete uğrattı. 1498 yılında 40.000 kişilik ordusu ile Lehistan üzerine akınlar yaparak Varşova şehrine kadar uzanmış ve büyük bir zafer kazanmıştı. Bu akınları sırasında tam 10.000 esir ve pek çok harb ganimeti ile dönmüştü. Bu ganimet ve esirlerden bir kısmını seçerek, Kethüdası Mustafa Bey ile Sultan İkinci Bayezid Hana gönderdi. Oğulları Ali ve Tur Ali Beyler de kendisi gibi cesur, silahşör ve kahraman idiler. Büyük oğlu Ali Bey, Sofya Sancakbeyliği yaptı. Küçük oğlu Tur Ali Bey ise, babasından sonra Silistre Sancakbeyliği hizmetinde bulundu. Sinan bey adında bir oğlu da Aydın sancakbeyliği yapmıştır. Hamza bey adındaki küçük oğlu da alaybeyi iken 1501 yılında genç yaşta şehit düşmüştür. Bali Bey 1514 yılında vefat etti.
Bali Bey Camii hakkında çeşitli görüşler mevcut
Üzerinde inşa kitabesi bulunmadığından kesin olarak kurucusu tesbit edilememektedir. Bazılarına göre Fatih Sultan Mehmet zamanında, 1461’de Eflak’ta Drakula adıyla tanınan Vlad Tepeş tarafından öldürülen Niğbolu sancak beyi Hamza Bey’in oğlu Bâlî Bey’dir. Bazılarına göre ise 1503’te vefat eden Silistre Beylerbeyi Malkoçoğlu Bâlî Bey olmalıdır. Başka bir görüşe göre de caminin kurucusu olan Bâlî Bey, Yahya Paşa’nın iki oğlundan biri olup Kanunî Sultan Süleyman’ın yanında Belgrad’ın fethine (1521) ve Mohaç Savaşı’na (1526) katıldıktan sonra Budin beylerbeyi olmuş ve 1543’te ölmüştür. Onun yerine Budin beyi olan kardeşi Mehmed Bey’in ise Arslan Bey ile Derviş Bey adlarında iki oğlu vardır. Geçmiş yıllarda caminin üzerinde iken sonra yeniden çıkarılan bir tamir kitabesinde caminin “…ceddi Derviş Paşa”nın torunlarından Halil Bey tarafından tamir ettirildiği yazılıydı. Buna göre Yenişehir’deki caminin Yahya Paşa’nın oğlu Bâlî Paşa’nın hayratı olması muhtemeldir. Bu karmaşık durum arşiv ve vakfiye kayıtlarının dikkatle araştırılıp incelenmesi suretiyle aydınlığa çıkarılabilir.
Yenişehir bu durumu lehine çevirebilir
Yeşil Çam’ın unutulmaz karakterlerinden biri olan ve Cüneyt Arkın’ın canlandırdığı Malkoçoğlu’nun hangi Malkoçoğlu olduğu bilinmemektedir. Çünkü Malkoçoğulları, adı Malkoç Bey olan ve 1. Murat ve Yıldırım Bayezıt zamanında Balkan ülkelerine yapılan akınlarda görev yapmış, Amasya kökenli bir akıncı beyinin soyundan gelen aile mensuplarına verilen addır. Tarihte Malkoçoğlu adıyla savaşlarda çeşitli yararlılıklar gösteren 11 kişi mevcuttur ve hepsi aynı soydan gelmektedir. Yenişehir’de bir tarih komisyonu kurulması suretiyle Malkoçoğlu’na sahip çıkılması sağlanabilir.
(Yenisehir.com – Özel Haber)
