Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nın (TCDD) 2013 yılı çalışmalarında belirlenen mevzuata aykırılıklar 374 sayfaya zor sığdı. TCDD tarafından 393.2 milyon TL’ye ihale edilen Bursa-Yenişehir hattında da tartışmalı işlemler bulundu.
Sayıştay denetçilerinin TCDD ihaleleriyle ilgili belirlediği ve Ulaştırma Bakanlığı’ndan da gerekirse soruşturmasını istediği mevzuata aykırılıklar arasında, “ihalesi yapılan demiryolunun köylerden, değerli tarım arazilerinden, hatta diğer demiryolu hatlarının bazı bölümlerinden geçtiğinin belirlenmesi”, “ihale bedelini belirleyen yaklaşık maliyetin piyasa araştırması yerine ihaleyi kazanan firmadan alınan fiyatla yapılması“ ve “ödeneğinin yüzde 96’sı harcanan işte sadece yüzde 13 ilerleme sağlanması” da yer alıyor.
DHMİ RAPORUNDA VAR
Sayıştay’ın raporunda dikkat çeken en önemli husus hiçbir firma ismine yer verilmemesi oldu. Sayıştay raporlarında geleneksel olarak incelemeye tabii tutulan ihalelerde işi yürüten firmaların isimleri açık bir şekilde yazılıyordu. Örneğin yine 2013 yılı için açıklanan Devlet Hava Meydanları İşletmeleri’ne (DHMİ) ait raporda firma isimleri açık olarak yer alıyor. Ancak bu kural TCDD için hazırlanan raporda bozuldu ve firmaların isimleri gizlendi.
BİR GECEDE İŞ YÜZDE 20 ARTTI
SAYIŞTAY raporunda dikkat çeken ilk ihale şöyle: “TCDD’nin altyapı ve tren işletmeciliğine ilişkin eğitim ve danışmanlık hizmeti alımı için açtığı ihalede, ihalenin ortalama bedelini belirleyecek fiyat araştırması sadece bir firmadan görüş alınarak yapıldı. İhaleyi de, söz konusu fiyat bilgisini veren firmanın kazandığı ortaya çıktı. Üstelik ihale için sadece 2 teklif alınmış ve diğer firma farklı gerekçelerle teklifi değerlendirilmeden elenmişti. İhaleyi kazanan firmayla 6 milyon TL’lik sözleşme imzalandı. Bedeli 6.6 milyon TL’nin altında hesaplandığı için ihale, Kamu İhale Yasası kapsamına alınmadı; bir başka deyişle istisna kapsamında kaldı. Ancak sözleşmenin imzalanmasından kısa bir süre sonra yüzde 20 iş artışı yapıldı ve işin bedeli 7 milyon TL’ye çıkarıldı.” Sayıştay denetçileri, bu ihalenin Ulaştırma Bakanlığı tarafından incelenmesini talep etti.”
Yüzde 96’lIk harcamaya yüzde 13’lük yapım
TCDD tarafından 393.2 milyon TL’ye ihale edilen Bursa-Yenişehir hattında da tartışmalı işlemler bulundu. Sayıştay raporuna göre, sözleşmenin imzalanmasından sonra 75 km’lik hattın 50 km’lik kısmında güzergah değişikliği yapıldı. Bu değişikliklerin nedenleri arasında projenin çok değerli tarım arazilerinden geçmesi ve Bursa’nın içme suyu şebekesi planlarını etkilemesi de yer aldı. Ancak sözleşme bedelinin yüzde 96’sı kadar harcama yapıldıktan sonra fiziki gerçekleşmenin yüzde 13 düzeyinde kaldığı belirlendi. 75 kilometrelik yolun daha 10 kilometresine ulaşılmadan sözleşme bedeline ulaşılması nedeniyle iş tasfiye sürecine girdi.
